Ile wynosi podatek od wzbogacenia i kiedy należy go zapłacić?

Zakup mieszkania lub samochodu związany jest z koniecznością zapłaty podatku od wzbogacenia. Mimo że w przepisach prawnych próżno szukać tej definicji, podatek od wzbogacenia stał się popularnym określeniem na daninę, którą zapłacisz, gdy nabędziesz przedmiot o dużej wartości. Kto i kiedy powinien zapłacić podatek od wzbogacenia? Ile wynosi i w jakich sytuacjach możesz jej uniknąć?

Podatek od wzbogacenia – czym jest i kogo dotyczy?

Powiększenie posiadanego przez Ciebie majątku związane jest bezpośrednio z pojawieniem się obowiązku podatkowego. Podatek od wzbogacenia najczęściej rozumiany jest jako:

• podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC),
• podatek od spadków i darowizn.

Znaczenie tego podatku jest więc szerokie, ponieważ nie ma on definicji w prawie, a jedynie określa zbiór danin, które musisz opłacić w przypadku transakcji kupna-sprzedaży oraz otrzymania spadku lub darowizny. Są to dwie odmienne sytuacje, jednak obowiązek podatkowy ma tę samą przyczynę, którą jest wzrost wartości Twojego majątku osobistego.

Podatek od wzbogacenia opłaca osoba, która nabywa wartościowy przedmiot lub prawo własności. W przypadku zakupu mieszkania lub samochodu podatek ten uiszcza strona kupująca. Podobnie jest w przypadku darowizny i spadku. Jeśli otrzymasz wartościową darowiznę lub spadek, musisz zapłacić podatek od wzbogacenia do urzędu skarbowego. W zależności od okoliczności podatek ten pomniejsza kwotę należnej darowizny lub spadku bądź też powiększa kwotę, którą zapłacisz przy transakcji kupna samochodu lub nieruchomości.

Zainteresuje Cię: Koszt pogrzebu - od czego zależy cena pochówku?

Ile wynosi podatek od wzbogacenia?

W zależności od wartości przedmiotu lub prawa własności i od rodzaju zawartej umowy kwota podatku od wzbogacenia może być zmienna. W przeważającej większości przypadków należność liczona jest jako 2% od rynkowej wartości samochodu, mieszkania lub innego wartościowego przedmiotu. Trzeba zaznaczyć, że wartość rynkowa może znacząco różnić się od wartości, którą samodzielnie oszacujesz, dlatego należy sprawdzać w tabelach podstawę opodatkowania. W przypadku błędnie wyliczonej kwoty fiskus może wezwać Cię do poprawienia deklaracji i uregulowania brakującej kwoty.

Podatek od wzbogacenia – nieruchomości

Zakup nieruchomości związany jest z dodatkowymi opłatami, które zwiększają łączną kwotę transakcji. Koszty notariusza czy założenia księgi wieczystej to niejedyne opłaty związane z nabyciem nieruchomości. W wielu przypadkach z transakcją kupna-sprzedaży związany jest podatek od wzbogacenia, choć nie w każdym przypadku. Nieruchomości na rynku pierwotnym nie wymagają uiszczania takiej daniny, ponieważ kwota transakcji objęta jest podatkiem VAT. Inaczej sytuacja wygląda na rynku wtórnym, gdzie nabycie nieruchomości wymaga opłacenia podatku od wzbogacenia, a dokładniej podatku od czynności cywilnoprawnych. Wówczas należna kwota opłacana jest u notariusza.

Podatek od wzbogacenia – samochód

Zakup samochodu, podobnie jak nieruchomości, nie zawsze związany jest z obowiązkiem opłacenia podatku od wzbogacenia, mimo iż auto może stanowić znaczącą część Twojego majątku osobistego. Podatek od wzbogacenia dotyczy jedynie transakcji kupna-sprzedaży od osób prywatnych, które nie są płatnikiem VAT. Inną istotną przesłanką do naliczenia podatku od wzbogacenia jest to, że auto w momencie sprzedaży znajdowało się na terenie Polski. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy auto było za granicą, ale właściciel mieszka na terenie naszego kraju. Podstawą do obliczenia podatku od wzbogacenia nie jest jednak kwota, za którą zakupiono samochód, ale rynkowa wartość samochodu. Pamiętaj o tym, aby móc właściwie obliczyć należną fiskusowi kwotę.

Zobacz też: Pożyczka na samochód - jak ją otrzymać? Porady

Jak zapłacić podatek od wzbogacenia?

Zanim dojdzie do obowiązku zapłaty podatku od wzbogacenia, warto wiedzieć, jak uregulować taką należność. Jest to istotne, ponieważ na opłacenie podatku od wzbogacenia masz tylko 14 dni od daty transakcji. Urząd Skarbowy nie informuje o konieczności opłacenia podatku od wzbogacenia, dlatego należy samodzielnie udać się do placówki w celu uregulowania należności. Aby zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych, należy uzupełnić formularz PCC-3 i dostarczyć go do fiskusa osobiście lub przez Internet. Następnie należy opłacić podatek od wzbogacenia zgodnie z obliczoną kwotą na wskazane konto bankowe lub w kasie urzędu skarbowego.

Nieco inaczej jest w przypadku podatku od spadku i darowizn, który również jest określany jako podatek od wzbogacenia. Po uprawomocnieniu się wyroku sądu lub zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia masz miesiąc na złożenie zeznania podatkowego SD-3 w urzędzie skarbowym. Termin płatności podatku od wzbogacenia wynosi wówczas 14 dni, ale liczonych od dnia doręczenia decyzji, w której została ustalona kwota podatku. Ważne jest, aby pamiętać o terminach, ponieważ nieopłacenie podatku od wzbogacenia na czas może skutkować naliczeniem kary przez urząd.

Jak ominąć podatek od wzbogacenia?

Mimo że nazwa „podatek od wzbogacenia” może sugerować, że jest on obowiązkowy przy każdym nabyciu wartościowych przedmiotów lub praw własności, jednak nie jest to prawdą. Podatek od wzbogacenia nie jest naliczany dla wartości rynkowej poniżej 1000 zł. Jest to zbyt mała kwota, dlatego przy takich transakcjach następuje zwolnienie z podatku od wzbogacenia. Podobnie jest przy zakupie nieruchomości od dewelopera lub samochodu od sprzedawcy, który jest płatnikiem VAT. Wówczas obowiązek opłacenia podatku od wzbogacenia Cię nie dotyczy.

Częstym wyjątkiem, który wyłącza obowiązek podatkowy, jest darowizna lub spadek w rodzinie. W zależności od stopnia pokrewieństwa podatek od wzbogacenia może być niższy dzięki kwocie wolnej od podatku lub być równy zero, gdy majątek został przekazany przez Twoją najbliższą rodzinę. Pamiętaj jednak, że zwolnienie z obowiązku podatkowego następuje tylko wtedy, gdy zgłosisz darowiznę lub spadek do urzędu skarbowego. W zależności od stopnia pokrewieństwa wyróżnia się cztery grupy podatkowe i kwoty wolne od podatku:

• 0 grupa podatkowa (małżonek, dziecko, rodzic, rodzeństwo, dziadkowie, pradziadkowie, wnuk, prawnuk, pasierb, ojczym i macocha),
• I grupa podatkowa (teściowie, zięć, synowa) – 9 637 zł,
• II grupa podatkowa (członkowie dalszej rodziny, czyli ciotki i wujkowie) – 7 276 zł,
• III grupa podatkowa (najdalsi członkowie rodziny i osoby niespokrewnione) – 4 902 zł.

Podatek od wzbogacenia jest to danina, którą zapłacisz, gdy Twój majątek powiększa się w wyniku zakupu wartościowych przedmiotów, praw własności oraz otrzymania darowizny lub spadku. Kwota podatku zależy przede wszystkim od wartości rynkowej tych rzeczy, dlatego sprawdź ją, aby poprawnie obliczyć podatek od wzbogacenia. Obowiązek podatkowy będzie dotyczył Cię, jeśli dokonasz zakupu samochodu lub mieszkania od osoby, która nie jest płatnikiem VAT, ale również wtedy, gdy otrzymasz darowiznę lub spadek od dalszej rodziny lub osób niespokrewnionych. W wielu sytuacjach jednak można być zwolnionym z obowiązku podatkowego, dlatego za każdym razem sprawdzaj, czy ten obowiązek Cię dotyczy i ile będzie wynosić należna kwota do zapłaty.

Przeczytaj również: Kredyt a pożyczka - jakie są różnice?